آیا به دنبال مقاله ای کامل و جامع در مورد اختلال هذیان هستید؟ اختلال هذیان یک بیماری روانی است که در آن فرد دارای باور های غلط یا غیر قابل تغییری است، که با شواهد و منطق قابل ردیابی نیست. این باور ها معمولاً غیر عادی و عجیب هستند و می توانند بر عملکرد روزانه فرد تأثیر بگذارند.
اختلال هذیان
اختلال هذیانی یک نوع مشکل سلامت روانی است. فردی که با این مشکل روبرو می باشد، گاهی توانایی فهمیدن تفاوت بین چیزهایی که واقعاً هستند و چیزهایی که فکر می کند اتفاق می افتد را ندارد.
این اختلال به چند نوع تقسیم می شود مثل: نوعی که فرد فکر می کند دیگران به او بدی می کنند، نوعی دیگر که فکر می کند اطرافیان به او حسودی می کنند، و نوعی که فرد تصور می کند خیلی مهم و بزرگ است. خوشبختانه با کمک روان درمانی و داروهای مخصوص می توان به درمان این اختلال کمک کرد.
معرفی اختلال هذیان
اختلال هذیان یک مشکل ذهنی است که اصلی ترین نشانه اش اینه که فردی باورهایی داره که واقعی نیستند. کسایی که دچار این اختلال هستند معمولاً هذیان هایی رو تجربه می کنند که به نظر می رسه شاید توی زندگی واقعی ممکنه اتفاق بیفته.
مثلاً فکر می کنند، که دیگران دنبال شون می کنند، یا فریب شون داده اند، یا کسی که خیلی دور هست عاشق شونه. این ها توهماتی هستند که یا به کلی اشتباه هستند یا بسیار بزرگ نمایی شده اند. این نوع هذیان با اون نوع توهمی که خیلی عجیب و غیر عادیه فرق داره.
توهمات عجیب شامل باورهایی هستند که مطلقاً توی دنیای واقعی ممکن نیستند، مثل اینکه فکر کنند قسمتی از بدن شون رو کسی برداشته بدون اینکه هیچ مدرک فیزیکی برای اون وجود داشته باشه. جالب اینجاست که کسانی که دچار این اختلال هستند، به جزء در مورد اون توهماتی که دارند، معمولاً زندگی نسبتاً عادی دارند و به خوبی با دیگران ارتباط برقرار می کنند.
معرفی اختلال هذیان
این یعنی آدم های دور و برشون ممکنه حتی متوجه نشن که آن ها دارای مشکل روانی هستن، که این مسئله با افرادی که سایر اختلالات ذهنی عمیق تر دارند فرق داره. اما، وقتی که جریان هذیان ها خیلی جدی میشه، ممکنه زندگی فرد بهم بریزه و نیاز به کمک پیدا کنه.
انواع اختلال هذیان چیست
اختلال هذیان یک مشکل ذهنی است که در آن فرد باورهای نادرستی دارد که فکر می کند حقیقت دارد. انواع مختلفی از این اختلال وجود دارد، که عبارت اند از:
- عشق باوری: در این نوع فرد فکر می کنه یک نفر دیگه، که معمولاً شخصی مشهوره، به او علاقه داره. گاهی وقت ها اون شخص ممکنه کارهایی مثل تلاش برای تماس گرفتن یا تعقیب انجام بده.
- بزرگ منشی: توی این وضعیت، فرد احساس می کنه بسیار مهم یا باهوشه یا یک استعداد خیلی بزرگ یا کشفیات مهمی داشته.
- حسادت: فردی که این هذیان رو داره باور داره که شریک زندگی اش به او خیانت می کنه بدون اینکه هیچ دلیل واقعی برای اثباتش داشته باشه.
- آزار و اذیت: این افراد فکر می کنن کسی به نحوی داره بهشون آسیب می زنه، جاسوسی می کنه یا سعی در بد رفتاری با اون ها داره. بعضی وقت ها اون ها ممکنه شکایت های مکرر به پلیس یا سایر مقامات قضایی داشته باشن.
- مشکلات جسمانی: این دسته از افراد اعتقاد دارن که یک ناراحتی جسمی دارن، مثل احساس بوی بد یا بیماری هایی که وجود خارجی ندارن.
- مختلط: گاهی اوقات، فرد ممکنه بیشتر از یک نوع از هذیان هایی که ذکر کردیم رو تجربه کنه، مثلاً هم فکر کنه کسی بهش حسادت می کنه و هم احساس کنه بوی بدی از اون متصاعد می شه.
این ها انواع اصلی و رایج اختلال هذیان هستن که افراد ممکنه تجربه کنن.
تفاوت بین اختلال هذیان و اسکیزوفرنی
اسکیزوفرنی و اختلال هذیان هر دو مشکل روانی هستند که شاید به نظر شبیه هم بیان اما در واقعیت تفاوت های عمده ای با هم دارند. اسکیزوفرنی یک بیماری ذهنی است که با علائمی مثل حرف زدن یا رفتار های خیلی عجیب و غیر معمول و کمبود احساسات یا انگیزه شناخته می شه. این بیماری می تونه باعث شه تا فرد توانایی اش رو در انجام کار های روزمره از دست بده.
اما اختلال هذیانی معمولاً فقط یک نشانه اصلی داره که اون هم باور به چیز هایی هست که واقعی نیستند (هذیان). به این معنا که کسی که دچار اختلال هذیانی است، معمولاً می تونه کار های عادی روزانه اش رو انجام بده و نسبت به فردی که اسکیزوفرنی داره کمتر دچار مشکل در تعاملات اجتماعی یا کارهای روزمره اش می شه. اختلال هذیان همچنین کمتر رایجه تا اسکیزوفرنی و معمولاً تاثیر کمتری روی زندگی فرد می گذارد، نسبت به اسکیزوفرنی.
تفاوت بین اختلال هذیان و اسکیزوفرنی
اختلال هذیان چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
اختلال هذیان معمولاً در سنین وسط زندگی یا بعد از چهل سالگی شروع می شود. این اختلال ممکن است در مردان بزرگسال علائمی مثل اینکه فکر کنند دیگران به آن ها ضربه می زنند یا به آن ها حسادت می کنند بیشتر دیده شود.
در حالی که در زنان بزرگسال، بیشتر ممکن است پیش آید که فکر کنند کسی عاشق آن هاست که قبلاً در مورد این مسائل زیاد شنیده یا خوانده اند. کسانی که زیاد اجتماعی نیستند و ترجیح می دهند خودشان را از دیگران جدا کنند، بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
این شامل کسانی می شود مثل مهاجرانی که با زبان جدید مشکل دارند، کسانی که نمی توانند بشنوند، کسانی که بینایی شان ضعیف است و افراد مسن تر، که شاید به دلیل مشکلات حسی شان یا احساس تنهایی بیشتر، دچار این اختلال شوند.
اختلال هذیان چقدر شایع است؟
اختلال هذیان یکی از اختلالات ذهنی است که به ندرت در میان مردم پیدا می شود. اگرچه گاهی اوقات ممکن است بعضی از مردم دچار هذیان ها شوند مثلاً در بیماری هایی مانند اسکیزوفرنی، اما وجود داشتن خود اختلال هذیانی به تنهایی خیلی شایع نیست. تقریباً از هر دو هزار نفر یک یا دو نفر ممکن است در طول زندگی شان اختلال هذیانی را تجربه کنند.
شایع ترین نوع اختلال هذیان چیست؟
شایع ترین نوع اختلال هذیان، نوع آزار و اذیت است – زمانی که فردی معتقد است که دیگران علیرغم شواهد خلاف آن، قصد دارند به او آسیب برسانند.
علائم و نشانه های اختلال هذیان
علامت اصلی اختلال هذیان داشتن باور هایی است که واقعی نیستند، که این باور ها ممکن است بسته به نوع اختلال به شکل های مختلفی ظاهر بشوند مانند:
- کسانی که از اختلال هذیان رنج می برند، معمولاً نمی فهمند که این باور هایشان مشکل ساز هستند و نمی توانند بپذیرند که این توهمات اشتباه یا بی منطق می باشد حتی اگر دیگران به آن ها بگویند.
- گاهی اوقات ممکن است خشم یا رفتار پرخاشگرانه وجود داشته باشد، به خصوص اگر فرد هذیان هایی داشته باشد که با آزار و اذیت، حسادت یا تمایلات عاشقانه مرتبط باشند.
- کسانی که این اختلال را دارند ممکن است به خاطر باورهای غیر واقعی شان دچار نگرانی شدید و یا حتی افسردگی بشوند.
برخی از علائمی که ممکن است در ابتدا در افراد مبتلا به اختلال هذیانی ظاهر بشوند، شامل:
- احساس اینکه دیگران سعی در استثمار یا استفاده از آن ها دارند.
- نگرانی در مورد اینکه آیا دوستان واقعاً مورد اعتماد هستند یا خیر.
- برداشت معنا های تهدید آمیز از حرف ها یا اتفاقاتی که معمولاً مشکلی ندارند.
- حفظ کینه و عدم توانایی در بخشیدن.
- حساسیت زیاد و واکنش شدید به مسائل کوچک.
چه چیزهایی باعث اختلال هذیان می شود؟
اختلال هذیان از مشکلات ذهنی است که نمی شود به سادگی گفت دقیقاً چه چیزی باعثش است. ولی دانشمندان چند فرضیه در این مورد دارند:
- وراثت: یعنی اگر کسی در خانواده شان کس دیگری را با این اختلال داشته باشند، احتمال دارد که این مسئله به خاطر ژن هایی باشد که بین اعضای خانواده منتقل می شود.
- عوامل بیولوژیکی: دانشمندان پی بردند، که ممکن است، قسمت های خاصی از مغز، کارشون رو درست انجام ندهند، یا شاید به دلیل عدم تعادل برخی مواد شیمیایی در مغز که مسئول انتقال پیام ها بین سلول های عصبی هستند، هذیان به وجود بیاید.
- دلایل روانی و محیطی: گاهی اوقات استرس های شدید می توانند باعث به وجود آمدن اختلال هذیان شوند.
- مصرف بیش از حد الکل یا دیگر مواد مخدر: هم می توانند به این مشکلات دامن بزنند. بعضی از روانشناسان فکر می کنند که واکنش های دفاعی ذهن، مثل ” انکار والت” مشکلات به بیرون یا پیدا کردن جای دیگری برای گناه، می توانند باعث ایجاد هذیان شوند.
به علاوه، احساس تنهایی یا بدبینی، نداشتن اعتماد به نفس یا اعتماد به دیگران هم ممکن است برخی افراد را در معرض خطر بیشتری برای دچار شدن به این اختلال قرار دهند.
چه چیزهایی باعث اختلال هذیان می شود؟
اختلال هذیان را چگونه تشخیص می دهند؟
روانشناسان عمدتاً اختلال هذیانی را زمانی تشخیص می دهند که فرد یک یا چند هذیان را برای یک ماه یا بیشتر داشته باشد که با هیچ شرایط دیگری قابل توضیح نباشد. همچنین فرد نباید علائم مشخصه سایر اختلالات روان پریشی مانند اسکیزوفرنی را داشته باشد. اگر فردی علائم و نشانه های اختلال هذیان را تجربه کند، یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یک تاریخچه پزشکی کامل و معاینه فیزیکی انجام می دهد.
اگرچه هیچ آزمایش آزمایشگاهی برای تشخیص اختلال هذیانی وجود ندارد، روانشناسان ممکن است از آزمایش های تشخیصی مختلفی مانند آزمایش های تصویربرداری، غربالگری داروی ادرار و آزمایش های خون برای رد هر گونه شرایط فیزیکی، دارو ها یا موادی که می توانند باعث این اختلال شوند استفاده کنند. اگر روانشناس هیچ دلیل فیزیکی برای علائم پیدا نکند، احتمالاً با یک روانپزشک مشورت می شود.
روانپزشکان و روانشناسان از ابزار های مصاحبه و ارزیابی ویژه طراحی شده برای ارزیابی یک اختلال روان پریشی استفاده می کنند. آنها درباره هذیان ها سؤال می پرسند و وضعیت روانی فرد را ارزیابی می کنند.
اختلال هذیان را چگونه تشخیص می دهند؟
روانپزشک یا روانشناس همچنین ممکن است با اعضای خانواده و دوستان مصاحبه کند تا آنها بتوانند جزئیات بیشتری در مورد هذیان های فرد و جدول زمانی علائم ارائه دهند. از آنجایی که سایر شرایط سلامت روان می تواند باعث هذیان شود، متخصصان سلامت روان به دقت فرد را از نظر علائم دیگر ارزیابی می کنند. اختلال هذیان را می توان به عنوان یکی از شرایط زیر به اشتباه تشخیص داد:
- اختلال وسواس فکری عملی.
- روان گسیختگی.
- دلیریوم/ اختلال عصبی شناختی عمده.
- اختلال دوقطبی.
- اختلالات شخصیت، به ویژه اختلال شخصیت مرزی و اختلال شخصیت پارانوئید.
نحوه درمان اختلال هذیان
اختلال هذیان معمولاً با کمک روان درمانی، که نوعی گفتگوی درمانی است، و استفاده از داروها درمان می شود. اما باید توجه داشت، که این اختلال به دارو پاسخ کمتری می دهد و درمانش کمی سخت تر می باشد. همچنین، چون کسانی که از این اختلال رنج می برند،
معمولاً فکر نمی کنند که مشکل دارند یا هذیان های غیر واقعی دارند، آن ها خودشان به دنبال درمان نمی روند. اکثر اوقات، آنها بیشتر برای مشکلات دیگه ای مثل افسردگی یا اضطراب کمک می گیرند. در مواقعی که علائم خیلی شدید باشند یا فرد در خطر آسیب زدن به خودش یا دیگران باشد، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند تا وضعیتشون پایدار شود.
روان درمانی برای اختلال هذیان
روان درمانی یک روش برای کمک به مردم است تا بتوانند نگرانی هایی که تجربه می کنند، شناسایی کرده و آنها را تغییر دهند. این مورد، شامل کمک به افراد برای درک و تغییر روش فکر کردن، احساس کردن و عمل کردنشان است.
وقتی با یک متخصص همچون روانشناس یا روانپزشک کار می کنند، می توانند حمایت، آموزش و راهنمایی مناسبی برای فرد و حتی خانواده وی فراهم کنند.
روان درمانی برای اختلال هذیان
افراد مبتلا به اختلال هذیانی در طول درمان می توانند یاد بگیرند چگونه علائم خود را بهتر کنترل کنند، علائمی را که ممکن است نشان دهنده عود بیماری شان باشد تشخیص دهند و روش هایی را برای جلوگیری از بازگشت اختلال پیدا کنند. انواع مختلفی از روان درمانی وجود دارد:
- روان درمانی فردی: در این روش، فرد به کمک روانشناس نگرش های غلطی که ممکن است داشته باشند را تشخیص می دهد، و آنها را اصلاح می کند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوع درمان، که بسیار سازماندهی شده و هدفمند است، کمک می کند تا افراد نحوه تفکر خود و تاثیر افکارشان بر رفتار خود را بیشتر درک کنند. از طریق (CBT)، آنها یاد می گیرند چگونه تفکرات و رفتارهای منفی خود را شناسایی و به الگو های فکری سالم تری تبدیل کنند.
- درمان خانواده محور: این درمان به بیمار و خانواده هایشان کمک می کند تا بهتر درکی از اختلال هذیانی داشته باشند. این شیوه شامل یاد دادن اطلاعات درباره بیماری، بهبودی روابط و ارتباط درون خانواده و آموزش مهارت هایی برای حل مشکلات است.
دارو درمانی برای اختلال هذیان
دارو هایی که معمولاً برای کمک به افراد مبتلا به اختلال هذیانی استفاده می شوند، به دو دسته تقسیم می شوند:
- آنتی سایکوتیک های نسل اول: این دارو های قدیمی تر، که از دهه (1950) به این طرف مورد استفاده قرار می گیرند، با تأثیر گذاری بر روی ماده ای در مغز به نام دوپامین کار می کنند. دوپامین چیزی است که فکر می کنند در بروز علائم مثل توهم و افکار غیر واقعی نقش داره. دارو هایی که در این دسته قرار می گیرند شامل ” تورازین”، ” پرولیکسین”، ” هالدول”، و چند مورد دیگر هستند.
- آنتی سایکوتیک های نسل دوم: این دارو ها به آنتی سایکوتیک های جدید تر معروف هستند و علاوه بر دوپامین، روی ماده دیگه ای در مغز به نام سروتونین هم تأثیر می گذارند. این دارو ها شامل ” ریسپریدال”، ” کلوزاریل”، ” سراکوئل”، ” جئودن” و ” زیپرکسا” هستند و معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به نسل اول دارو ها دارند.
دارو درمانی برای اختلال هذیان
علاوه بر این دو نوع دارو، گاهی اوقات افراد مبتلا به اختلال هذیان دارو های ضد اضطراب یا ضد افسردگی هم می گیرند. اگر کسی خیلی مضطرب باشد یا مشکل خواب داشته باشد، داروهای ضد اضطراب ممکن است به او کمک کنند. داروهای ضد افسردگی هم می توانند برای کسانی که علاوه بر اختلال هذیان، دچار افسردگی هستند مفید باشند.
پیشگیری از ابتلا به اختلال هذیان
تا به امروز، راهی برای جلوگیری کامل از اختلال هذیانی یافت نشده. ولی اگر زود تر تشخیص داده شود و درمان شروع شود، می توان تأثیرات منفی که این اختلال بر زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی شخص می گذارد را به حداقل رساند.
پیش آگهی (چشم انداز) اختلال هذیانی چیست؟
چشم انداز یا چه برنامه ای برای آینده افرادی که اختلال هذیان دارند می تواند خیلی متفاوت باشد. این مورد به چند چیز بستگی دارد:
- نوع اختلال هذیانی که دارند.
- اینکه توهمات یا افکار غیر واقعی شان چقدر شدید هستند.
- وضعیت زندگیشان به چه شکلیه، مثلاً حمایت خانوادگی یا دوستانشون، و آیا مایل و مصمم به دنبال کردن درمان هستند یا نه.
- خوبیه این اختلال اینه که مدام بیماری زا نیست و معمولاً نمی ذاره که روزمرگی فرد به خطر بیفته، البته مگر اینکه کاری که فرد می کنه مستقیم به توهماتش مربوط نباشه. اکثر اوقات آدما با اختلال هذیانی می تونن زندگی کاری خودشون رو داشته باشند.
اگه فرد به درمانش پایبند بمونه، پیش بینی برای بهبودیش بیشتر هست. حدود نیمی از این افراد کاملاً بهبود پیدا می کنند، بیشتر از یک چهارم از اونها احساس می کنند که علائم شون کمتر شده و کمتر از یک چهارم تغییری در علائم شون احساس نمی کنند.
اما چالش اینجاست که خیلی از کسانی که این بیماری رو دارند، اصلاً برای پیدا کردن کمک به جلو قدم بر نمی دارند. خیلی وقت ها برای شخصی که این دست از مشکلات روانی داره سخته که بپذیره مشکل داره، یا ممکنه از رفتن به درمان خجالت بکشه یا بترسه. اگر اختلال هذیانی درمان نشه، ممکنه تبدیل به یک بیماری طولانی مدت بشه.
خطرات احتمالی اختلال هذیان بر زندگی افراد
اگر اختلال هذیان درمان نشود، می تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- افسردگی: ممکن است فرد به خاطر موقعیت های سختی که به دلیل توهم ها پیش می آیند، احساس غم و ناامیدی کند.
- کناره گیری از جامعه: فرد ممکن است خود را از دوستان و اجتماع دور کند و ترجیح دهد تنها باشد.
- دردسرهای قانونی: مثلاً اگر شخصی فکر کند که دیگران دارند او را تعقیب می کنند یا اذیتش می کنند، ممکن است به خاطر رفتارها و واکنش های ناشی از این تصورات، با قانون درگیر شود.
- آسیب زدن به خود یا دیگران: در برخی موارد، مثل زمانی که فرد توهمات حسادت یا توهماتی که احساس جسارت می کند دارد، ممکن است به خودش یا دیگران آسیب برساند.
چگونه به افراد دارای اختلال هذیان کمک کنیم؟
اگر کسی که دچار اختلال هذیان است را می شناسید، بهترین کار این است که حمایت و تشویقش کنید تا کمک حرفه ای دریافت کند. وقتی به فردی که این مشکل را دارد، فشار آورده یا مرتباً او را مورد انتقاد قرار دهید، او ممکن است استرس بیشتری را تجربه کند و این کار می تواند وضعیتش را بدتر کند. پس رویکرد مثبت و مهربانانه خیلی می تواند مفید باشد.
خانواده ها و دوستان افراد مبتلا ممکن است خودشان هم احساس استرس، افسردگی یا غم کنند و یا از دیگران دوری کنند. خیلی مهمه که اگر این احساسات را تجربه می کنند، برای خودشان هم کمک بگیرند.
اختلال هذیان یک مسئله ی سلامت روانی است و درست مثل سایر موضوعات مربوط به سلامت روان، گرفتن کمک به محض اینکه نشانه ها شروع می شوند، می تواند در کاهش تاثیر این اختلال بر زندگی بسیار موثر باشد. روانشناسان برنامه های درمانی دارند که می توانند به کنترل افکار و رفتارها کمک کنند.
با تشکر از شما که تا پایان مقاله همراه ما بودید. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. ما همیشه مشتاق شنیدن نظرات و بازخورد های شما هستیم. لطفاً اگر سوال یا نظری دارید، با ما در میان بگذارید. با آرزوی بهترین ها برای شما.
درود بر شما و حال دلتون قشنگ💗
من دانشجوی ارشد روانشناسی هستم و بسیار سپاسگزارم از گردآوری این مقالهی کامل و بی نهایت سودمند👌🌸
بهترینها سهم قلبِ قشنگتون🌻
ممنون از لطف شما