آیا به دنبال مقاله ای کامل و جامع در مورد اختلال شخصیت خودشیفته هستید؟ اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) یک اختلال شخصیتی است که با احساس خود بزرگ بینی، نیاز به تحسین مداوم، و عدم توانایی در همدلی با دیگران مشخص می شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته اغلب احساس می کنند که از دیگران برتر هستند و نیاز دارند که مورد تحسین و توجه قرار گیرند. آنها همچنین اغلب از همدلی با دیگران عاجز هستند و نمی توانند احساسات آنها را درک کنند.
معرفی اختلال شخصیت خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفته یک نوع مشکل سلامت روانیه که روی احساس ارزشمندی و نگرش یک شخص به خودش و بقیه تاثیر می ذاره. این فقط یه موقعیت عادی از تفاخر یا خود خواهی نیست.
در شدید ترین حالاتش، افرادی که با این مشکل دست و پنجه نرم می کنن، ممکنه خیلی احساس بدی از باخت یا نادیده گرفته شدن داشته باشن و ممکنه کار هاشون به نفع سلامتی و خوشبختی خودشون نباشه.
چگونه علائم اختلال شخصیت خودشیفته را شناسایی کنیم؟
اختلال شخصیت خودشیفته یا (NPD) یک مشکل سلامت روانیه که باعث می شه یه نفر خیلی دلش بخواد که بقیه ازش تعریف کنن و فکر کنه خیلی مهمه. کسی که این حالت رو داشته باشه، ممکنه رفتار هایی نشون بده که نه تنها به خودش بلکه به دیگران هم آسیب بزنه.
اسم این اختلال از داستان ” نارسیسوس” توی افسانه های یونانی گرفته شده؛ نارسیسوس شکارچی ای بود که از زیبایی خودش نمی توانست چشم برداره و در نهایت به خاطر همین خودشیفتگی جونشو از دست داد.
وقتی میگیم “خودشیفتگی”، شاید فکر کنیم که فقط به ظاهر انسان مربوط میشه، ولی این اختلال به خیلی چیز های دیگه هم می تونه بپردازه، مثل هوش، جذابیت، استعداد هنری، مهارت ورزشی، پولداری، قدرت، موفقیت و از این دست چیز ها.
اختلال شخصیت خودشیفته چقدر رواج دارد؟
اختلال شخصیت خودشیفته یک مشکل روحیه که متخصصان هنوز نمی دونن دقیقا چقدر بین مردم رواج داره. تحقیقات نشون داده که شاید حدود نیم تا پنج درصد از مردم در آمریکا این مشکل رو داشته باشن. بیشتر اوقات، مردان بیشتر از زنان به این اختلال دچار می شوند.
اختلال شخصیت خودشیفته چقدر رواج دارد؟
گاهی اوقات، آدم ها رفتار های خودشیفته شون رو مخفی می کنن و این باعث میشه که دشوار باشه بفهمیم واقعاً چند نفر به این بیماری دچار هستن. این حالت که کسی خصوصیات خودشیفتگی داشته باشه ولی نشون نده، بهش “خودشیفتگی پنهان” میگن.
علائم و علل به وجود آمدن اختلال شخصیت خودشیفته
اختلال شخصیت خودشیفته یه حالت ذهنیه که تو دنیای فکری، احساسی، و کار هایی که یک شخص انجام می‌دهد تاثیر می ذاره. قضیه فقط به خوشگلی یا نشونه های فیزیکی برنمی گرده.
کسانی که این مشکل رو دارن معمولا به خودشون و چیز هایی که می خوان اهمیت زیادی می دهند، بدون اینکه به این فکر کنن که دیگران از کار هاشون چه تاثیری می گیرن. در کتاب (DSM-5) که برای تشخیص مشکلات روحی استفاده می شه، علائم این بیماری رو در نه بخش تعریف کرده. این علائم می تونه به صورت های زیر خودش رو نشون بده:
خود بزرگ بینی:
این افراد فکر می کنن خیلی بیشتر از چیزی که هستن می تونن باشن، یا سعی می کنن خودشون رو به یه سطح خیلی بالاتر برسونن که عملا غیر ممکنه، یا راجع به چیزهایی که به دست آوردن بزرگ نمایی می کنن.
رویا هایی درباره ی داشتن یا لیاقت داشتن:
- موفقیت های بزرگ.
- قدرت زیاد.
- هوشیاری و ذکاوت.
- زیبایی جذاب.
- عشق اعجاب انگیز.
- استعداد های خاص.
باور داشتن به خود والا
این افراد فکر می کنن خیلی منحصر به فرد و مهم هستن. تصور می کنن باید فقط با آدم هایی باشن که به اندازه خودشون عالی هستن.
اختلال شخصیت خودشیفته می تونه با نشانه های زیر خود شو نشون بده:
نیاز شدید به تحسین:
شخص دوست داره مدام مورد توجه و تعریف قرار بگیره و اگر این اتفاق نیفته، احساس خوبی نداره.
خود را بیش از حد مهم دونستن:
شخص فکر می کنه خیلی با ارزشه و انتظار داره همه بهش خاص و ویژه توجه کنن.
استفاده از دیگران برای سود خود:
گاهی شخص از دیگران فقط برای رسیدن به هدف های خودش استفاده می کنه، حتی اگر این کار به آنها آسیب بزنه.
عدم توانایی در تشخیص و احترام به نیاز های دیگران:
شخص نمی تونه درک کنه که دیگران هم احساسات و نیازهای خاص خودشون رو دارن و بهشون بی توجهه.
حسادت به موفقیت دیگران:
شخص روی موفقیت ها و دستاورد های دیگران حسودی می کنه و فکر می کنه همه هم به او حسود هستن.
رفتار های مغرورانه و فخر فروشی:
شخص به شیوه ای رفتار می کنه که انگار از دیگران برتره و باعث تحقیر یا ناراحتی دیگران می شه.
علاوه بر اینها، ممکنه شخص مبتلا به اختلال های زیر هم باشه:
- از اینکه کسی بفهمه یا نشون بده که حساس و آسیب پذیره، ترس داشته باشه.
- سعی کنه تا بقدری به کمال گرایی بپردازه که گاهی اوقات از ترس شکست از کار ها کناره گیری کنه.
- خیلی بد به انتقاد یا رد شدن واکنش نشون بده، مثلا خیلی عصبانی شه یا برنجه.
- اگر چنین خصوصیت هایی رو به دفعات مشاهده کنید، ممکنه نشان دهنده وجود این اختلال در شما باشه.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت خودشیفته می شود؟
اختلال شخصیت خودشیفته یا (NPD) یک نوع مشکل سلامتی روانیه که علتش کاملاً مشخص نیست. روانشناسان می گن که ممکنه تغییرات کوچیکی توی مغز وجود داشته باشه، ولی نمی دونن که این تغییرات باعث (NPD) می‌شن یا نتیجه‌ی (NPD) هستن.
چه چیزی باعث اختلال شخصیت خودشیفته می شود؟
به‌طور کلی، چندتا چیز هست که می‌تونه ابتلا به (NPD) رو بیشتر کنه:
- ژنتیک: احتمال داره اگه کسی توی خانواده (NPD) داشته باشه، شما هم دچارش بشین.
- مشاهده و تقلید: بچه ها ممکنه شیوه های رفتاری رو از بزرگتر ها یاد بگیرن و تقلید کنن، این شامل رفتار های خودشیفته هم میشه.
- بچه هایی که تجربیات بدی مثل طرد شدن یا مورد توجه نبودن رو داشتن: این تجربیات می تونن باعث شن که کودک اون خصوصیات خودشیفتگی رو درون خودش بسازه.
- روش‌های فرزند پروری: والدینی که بیش از حد به بچه هاشون توجه می کنن یا خیلی از اونها محافظت می کنن، ممکنه باعث شن بچه ها یاد نگیرن چطور احساسات شون رو کنترل کنن.
- فرهنگ: جامعه ای که توش بزرگ شدید هم می تونه تاثیر بذاره. فرهنگ هایی که بیشتر به فکر خودشون هستن و خود محوری رو تشویق می کنن، ممکنه احتمال ابتلا به (NPD) رو بیشتر کنن، در حالی که فرهنگ هایی که روی کار تیمی و اجتماعی تمرکز دارن شاید کمتر شاهد این مشکل باشن.
عوارض اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
بسیار رایج است که (NPD) با سایر شرایط و نگرانی های سلامت روان همپوشانی داشته باشد. برخی از رایج ترین همپوشانی ها یا عوارض عبارتند از:
- اختلالات خلقی یا اختلال دوقطبی. احتمال بروز اضطراب و افسردگی در افراد مبتلا به (NPD) بیشتر است. اختلال دوقطبی نیز در افراد مبتلا به (NPD) شایع تر است.
- سایر اختلالات شخصیتی برخی از نمونه ها عبارتند از اختلال شخصیت مرزی (BPD) و اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD).
- اختلال بدشکلی بدن. افراد مبتلا به (NPD) ممکن است دارای اختلال بدشکلی بدن (همچنین به عنوان “بدشکلی بدن”) باشند. احساسات منفی در مورد بدن و ظاهر آنها می تواند این اتفاق را بیشتر کند.
- اختلالات مصرف مواد (SUDs). افراد مبتلا به (NPD) ممکن است زمانی که واقعیت انتظارات آنها را برآورده نمی کند، برای کمک به آنها به مصرف الکل یا مواد روی آورند. کوکائین و سایر محرک ها به ویژه رایج هستند، زیرا آنها احساساتی را ایجاد می کنند که افراد مبتلا به (NPD) ممکن است بخواهند به دنبال آن باشند.
- خودکشی کردن: افراد مبتلا به (NPD) ممکن است در مواجهه با چالش ها، شکست یا طرد شدن، افسردگی شدید یا حتی ناامیدی را تجربه کنند. اینها کمتر احتمال دارد که اعمال تکانه یا “فریاد کمک” باشند. این بدان معناست که افراد مبتلا به (NPD) بیشتر احتمال دارد خودکشی کامل کنند.
عوارض اختلال شخصیت خودشیفته چیست؟
اختلال شخصیت خودشیفته چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر احساس می کنید که اختلال شخصیت خود شیفته دارید، می‌تونید برید پیش یک روانشناس، اونها با پرسیدن سوالاتی درباره‌ی تجربیات زندگیتون و روابطتون با دیگران، مثل خانواده و دوستان، می تونن به شما بگن که آیا (NPD) دارید یا نه.
ممکنه بپرسن تا مطمئن شن که رفتارتون به خاطر چیز دیگه‌ای نیست. یک کتاب معتبر تشخیصی به اسم (DSM-5) هم هست که یک لیست نه تایی از ویژگی های خاص این اختلال رو داره و اگر شما حداقل پنج تا از این خصوصیات رو داشته باشید، ممکنه (NPD) تشخیص داده بشه.
این کتاب مثل یک راهنما عمل می‌کنه که به متخصصان کمک می‌کنه بیماری های روانی رو شناسایی کنن. ولی، مهمه بدونید که برای تائید اینکه کسی (NPD) داره هیچ آزمایش خونی، آزمایشگاهی یا روش تصویربرداری وجود نداره. انجام چنین آزمایش‌هایی برای تشخیص (NPD) معنی نداره؛ پس این تشخیص فقط بر اساس گفتگو انجام میشه.
اختلال شخصیت خودشیفته چگونه درمان می شود؟
اگه کسی اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشه، معمولاً راه حل اصلی برای درمانش صحبت کردن با یک متخصص روانشناسیه، که به این فرآیند “روان درمانی” یا همون درمان با گفتگو میگن.
چند نوع روان درمانی هست که برای درمان (NPD) زیاد استفاده می‌شن، مثلاً:
- “درمان رفتاری دیالکتیکی” (DBT): این، به افراد کمک می‌کنه که بهتر بتونن احساسات شون رو کنترل کنن و به جای رفتار های پرخطر، رفتار های سالم تری داشته باشن.
- “درمان شناختی رفتاری” (CBT): در این تکنیک، فرد یاد می‌گیره که چطور افکار منفی که باعث رفتار های مشکل ساز می شوند رو تغییر بده.
- درمان فراشناختی: این رویکرد، به فرد کمک می‌کنه بهتر بتونه فکر کنه و درک کنه که چطور فکر ها و باور هاش بر رفتارش اثر می ذارن.
- گروه درمانی: اینجا فرد با افراد دیگه‌ای که مشکلات مشابه دارن صحبت می کنه، می تونه تبادل نظر کنه و از تجارب هم یاد بگیره.
- درمان زوج یا خانواده: این درمان بهبود روابط با اعضای خانواده رو هدف قرار می ده و به حل مسائل بین فردی کمک می کنه.
چون انواع مختلفی از روان درمانی وجود داره، بهترین کار اینه که با مشاور یا روانشناس صحبت کنید تا ببینید کدومش برای شما مناسبه. اونها می توانند، همه سوالات شما رو درباره نحوه کارکرد هر روش درمانی و بهترین گزینه های ممکن برای شما پاسخ بدن.
روان درمانی های که برای درمان (NPD) زیاد استفاده می‌شن.
چه دارو های (NPD) را درمان می کنند؟
در حال حاضر، داروی مخصوصی وجود نداره که بتونه اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) رو مستقیما درمان کنه. ولی، اگه کسی که (NPD) داره دچار افسردگی یا اضطراب هم باشه، پزشک ممکنه دارو هایی بده که این نشانه ها رو کنترل کنه. به عنوان مثال:
- دارو های ضد افسردگی: برای کاهش احساسات افسردگی و بهبود حالت روحی.
- دارو های ضد اضطراب: برای کمتر کردن استرس و اضطراب.
- دارو های ضد روان پریشی: در موارد خیلی خاص، مثلا اگه شخص دچار آشفتگی های ذهنی شدید باشه.
- دارو های ضد تشنج: اینا اکثرا برای درمان تشنج هستن، ولی بعضی‌هاش مثل لاموتریژین می تونن به حالت خلقی فرد هم کمک کنند.
اگه فکر می‌کنید که شاید به این دارو ها نیاز دارید، با دکترتون مشورت کنید تا بهترین تصمیم رو برای درمان بگیرید.
دارو های که برای درمان (NPD) زیاد استفاده می‌شن.
آیا می توان از اختلال شخصیت خودشیفته پیشگیری کرد ؟
اختلال (NPD) به دلایلی اتفاق می افتد که کارشناسان به طور کامل آن را درک نمی کنند. همچنین ممکن است در خانواده ها اجرا شود. به دلیل هر دوی این عوامل، جلوگیری از آن در خود یا فرزندتان ممکن نیست. ممکن است بتوانید خطر ابتلای فرزندتان به آن را با نحوه والدین خود کاهش دهید،
مانند یافتن راه هایی برای انطباق سبک فرزند پروری خود با موقعیت های خاص. متخصص اطفال فرزندتان می تواند شما را در مورد راه های انجام این کار راهنمایی کند یا ممکن است بتواند ارائه دهنده ای را توصیه کند که در رشد روانی دوران کودکی تخصص دارد.
اگر اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشم چه چیز هایی در انتظار ماست؟
اگر اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) داشته باشید، ممکنه اینو متوجه نباشید و سال ها زندگی کنید بدون اینکه بدانید این اختلال رو دارید. افرادی که این حالت رو دارن گاهی اوقات تا وقتی که یه اتفاق بزرگ یا فشار زیادی تو زندگی شون به وجود نیاد، مشکلی رو احساس نمی کنن.
بعضی اوقات، وقتی اتفاق های ناخوشایندی مثل بیکار شدن، کنار گذاشته شدن از کار، ورشکستگی، جدایی، طلاق، بیماری، یا حتی افزایش سن که بر نحوه زندگی معمولی تأثیر می زاره یا مرگ یکی از عزیزان اتفاق می افته، نشانه های این اختلال بیشتر بروز می کنن.
اگر اختلال شخصیت خودشیفته داشته باشم چه چیز هایی در انتظار ماست؟
ممکنه بعضی از افراد با وجودن داشتن اختلال (NPD) اصلا برای کمک نرن، مگر اینکه یکی از دوستان یا اعضای خانواده واقعاً ازشون بخوان یا اینکه تحت فشار زیادی باشن که به دنبال کمک بگردن. این اولتیماتوم ها گاهی اوقات می تونن محرکی باشن که فرد رو به سمت دریافت کمک و درمان ببرن.
آینده ای که با اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) دارید به چند چیز بستگی داره:
- نوع علائمی که دارین: برخی نشانه های (NPD) ممکنه شما رو منزوی کنن و از خواستن کمک باز دارن. اگه علائم بیشتر به صورت آسیب پذیری باشن، ممکنه کمتر توجه بقیه رو به خودتون جلب کرده و کمتر از اطرافیانتون کمک بگیرین.
- شدت اختلال: اگه (NPD) شما خیلی شدید باشه، ممکنه تاثیر زیادی روی زندگی تون بذاره. کسایی که به شدت تحت تاثیر این اختلال هستن ممکنه رفتار های پرخاشگرانه یا خصمانه داشته باشن و نتونن خوب با دیگران همدلی کنن. این دسته از افراد شاید کمتر به فکر پیدا کردن راه حل یا درمان باشن.
- داشتن مشکلات دیگری به جز (NPD): اگه علاوه بر (NPD) شما مشکلات دیگه‌ای مثل اضطراب، افسردگی، اختلالات رفتاری، یا اعتیاد داشته باشید، ممکنه با چالش های بزرگ تری مواجه بشین.
با این همه، بهترین کسی که می تونه به شما بگه آینده تون چطور می شه، مشاور یا روانشناسیه که باهاش کار می کنید. اونا می تونن راهنماییتون کنن که چی انتظار داشته باشین و چه اقداماتی می تونین برای بهبود وضعیتتون انجام بدین.
چگونه با وجود اختلال (NPD) از خودم مراقبت کنم؟
اگر شما اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) دارید، ممکن است کمی سخت باشد که قبول کنید به مشکل یا بیماری خاصی دچار هستید. علائم (NPD) ممکن است باعث شود که نخواهید راجع به ناراحتی ها و اختلالات دیگه بیشتر بدانید یا از یادگیری در مورد اونها اجتناب کنید.
چگونه با وجود اختلال (NPD) از خودم مراقبت کنم؟
ولی یادتون باشه که درمان می تونه خیلی به شما کمک کنه تا زندگی بهتری داشته باشید و با دیگران راحت تر ارتباط برقرار کنید. درمان می تونه به شما کمک کنه تا روابط بهتری داشته باشید، در کارتون موفق تر باشید و کلی چیز های دیگه.
برای مراقبت از خودتون، می توانید کار های زیر رو انجام دهید:
- به صورت منظم به روانشناستون مراجعه کنید و توصیه های اون ها رو جدی بگیرید. افرادی که (ر) دارن گاهی اوقات درمان رو رها می کنن، که این می تونه باعث بدتر شدن وضعیت شون در بلند مدت بشه.
- دارو هاتون رو دقیقاً طبق دستور پزشک استفاده کنید. این دارو ها می تونن به شما کمک کنن که حالت های روحی خودتون رو بهتر تحت کنترل داشته باشید.
- از مصرف الکل و مواد مخدر پرهیز کنید. شاید برای مدت کوتاهی حس بهتری به شما بدن، ولی در نهایت اوضاع رو بدتر می کنند و اگر دارو هم می خورید، ممکن است با دارو هایتان تداخل ایجاد کنن که گاهی خطرناک هم هست.
آیا خودشیفتگی انواع مختلفی دارد؟
بله، خودشیفتگی می تونه اشکال و انواع مختلفی داشته باشه، اما توی منابع رسمی پزشکی مثل (DSM-5-TR) “که آخرین نسخه از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانیه” انواع مختلفی برای اختلال شخصیت خودشیفته به طور خاص تعریف نشده.
با این حال، روانشناسان و روانپزشکان گاهی اوقات خودشیفتگی رو بر اساس ویژگی ها یا رفتار های مختلفی که فرد نشون می دهد، تقسیم بندی می کنند.
برای مثال، ممکنه برخی خودشیفتگی ها رو اینطور توصیف کنند:
- بزرگ نمایی در مقابل. آسیب پذیری: بزرگ نمای که می خواد مدام تحسین شه در مقابل آسیب پذیر که به تایید نیاز داره تا حس کنه ارزشمند است یا از ترد شدن می ترسه.
- آشکار در مقابل پنهان: آشکار یعنی رفتار ها و تمایزاتی که برای همه واضحن، در مقابل پوشش که صفات و رفتار ها کمتر به چشم میان.
- خوش خیم در مقابل بدخیم: کسی که به ظاهر آسیبی به دیگران نمی رسونه و در مقابل، بدخیم که ممکنه به دیگران آسیب بزنه یا ازشون سوءاستفاده کنه.
اینها دسته بندی های رسمی نیستند، اما می تونند به افراد کمک کنند تا درک بهتری از وضعیت خودشون داشته باشن و بتونن بهتر راجع بهشون با مشاور یا روانشناس خودشون صحبت کنن.
اگر فکر می کنید این ویژگی ها به شما مربوط می شود، بد نیست که با یک متخصص صحبت کنید و ازشون در موردش سؤال کنید.
آیا می توانم یک آزمایش انجام دهم تا ببینم آیا من دارای ویژگی های خودشیفته هستم؟
ارائه دهندگان ممکن است از چندین پرسشنامه غربالگری تشخیصی برای کمک به تشخیص (NPD ) استفاده کنند. در حالی که ممکن است وسوسه شوید که یک آزمایش آنلاین انجام دهید تا ببینید آیا آن را دارید، باید به خاطر داشته باشید که این یک تشخیص رسمی نیست. برای اطمینان از تشخیص باید به یک ارائه دهنده آموزش دیده و واجد شرایط مراجعه کنید.
اگر فکر کنم یکی از عزیزانم به اختلال شخصیت خودشیفتگی مبتلاست، چه کار کنم؟
اگر شما احساس می کنید که یکی از نزدیکانتان ممکن است به اختلال شخصیت خودشیفته مبتلا باشد، چند قدم ساده وجود داره که می تونید بردارید:
- اول از همه، باید بدونید که شما نمی توانید اون فرد رو مجبور به تغییر کنید. تنها خودش می تونه تصمیم به تغییر بگیره. شما می توانید اون رو تشویق کنید که کمک بگیره، ولی نهایتاً اونه که باید این مسیر رو انتخاب کنه.
- سعی کنید آرام باشید و به حرف ها و رفتار های احتمالی تند یا توهین آمیز اون فرد واکنش شخصی نشون ندهید. یعنی نباید فکر کنید که این رفتار ها به خاطر شماست.
- مرز هایی واضح و سالم برای خودتان تعیین کنید و به اونها پایبند باشید. مثلاً اگر احساس می کنید که اون فرد داره از شما سوءاستفاده می کنه، لازمه که بگید “نه” و بایستید.
- مراقب سلامتی و رفاه خودتون باشید. اگه رفتار های اون فرد شما رو ناراحت می کنه یا استرس ایجاد می کنه، ممکنه لازم باشه که خودتون رو از اون شرایط دور کنید.
- خودتون هم از کمک های حرفه ای برای مدیریت تأثیرات احساسی رفتار های اون فرد بهره مند شوید. صحبت کردن با یک مشاور یا روانشناس می تواند بسیار مفید باشه تا به شما کمک کنه راه های سالمی برای مقابله با این شرایط پیدا کنید.
- اگر نگرانید که اون فرد می تواند به خودش آسیب بزنه، تردید نکنید که درموردش با اون فرد صحبت کنید و اگر فکر می کنید که خطر فوری وجود داره، با خدمات اضطراری تماس بگیرید.
- یادتون باشه که شما نمی تونید مسئولیت کامل پذیرش یا تغییر اون فرد رو به دوش بکشید. بلکه می توانید حمایت تون رو ارائه دهید و در حین حمایت از اون فرد، مراقب خودتون هم باشید.
با تشکر از شما که تا پایان مقاله همراه ما بودید. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. ما همیشه مشتاق شنیدن نظرات و بازخورد های شما هستیم. لطفاً اگر سوال یا نظری دارید، با ما در میان بگذارید. با آرزوی بهترین ها برای شما.
ثبت ديدگاه